Nhân lực y tế cho vùng ĐB Sông Cửu Long
Trường Đại học Y Dược Cần Thơ được xem là “lò” đào tạo cán bộ y tế “cung ứng” cho 13 tỉnh, thành ĐBSCL và một số tỉnh miền Đông Nam bộ. Tuy nhiên, thời gian qua, do nhiều nguyên nhân, khả năng đào tạo của trường có hạn, chưa đáp ứng kịp với nhu cầu về nhân lực y tế của các tỉnh, thành ĐBSCL. Tại Hội nghị Đào tạo nhân lực Y tế ĐBSCL mới đây, vấn đề trên tiếp tục được đưa ra bàn bạc và lời giải vẫn còn ở phía trước...
“Chạy” theo tỷ lệ chungNăm 2009, Trường Đại học Y Dược Cần Thơ có gần 800 sinh viên tốt nghiệp ra trường. Nếu chia 800 tân bác sĩ, cử nhân này cho 13 tỉnh, thành ĐBSCL thì mỗi tỉnh, thành chỉ nhận được 61 cán bộ y tế. Còn phân tích theo ngành đào tạo, mỗi năm trường được giao chỉ tiêu tuyển sinh 30 cử nhân hộ sinh, đem chia đều cho 13 tỉnh, thành thì số lượng trên như “muối bỏ biển”. Điều này phần nào lý giải tại sao nguồn nhân lực y tế ở ĐBSCL vẫn đang thiếu hụt trầm trọng.
Theo quy hoạch tổng thể của Thủ tướng Chính phủ về phát triển hệ thống Y tế Việt Nam giai đoạn 2010 - 2020, thì năm 2010, tỷ lệ bác sĩ trên 1 vạn dân phải đạt tối thiểu là 7; tỷ lệ dược sĩ đại học là 1 trên 1 vạn dân. Đến năm 2020, phải phấn đấu đạt tỷ lệ có trên 8 bác sĩ và 2,5 dược sĩ đại học trên 1 vạn dân. Nhưng năm 2010, tỷ lệ chung này ở các tỉnh, thành ĐBSCL chỉ đạt 4,7 bác sĩ và 0,3 dược sĩ đại học trên 1 vạn dân. TP Cần Thơ là địa phương có tỷ lệ bác sĩ trên 1 vạn dân cao nhất nhưng chỉ đạt 6,4 bác sĩ /1 vạn dân. Con số này ở tỉnh Vĩnh Long chỉ đạt 4,9 bác sĩ/ 1 vạn dân. Theo quy hoạch phát triển nhân lực y tế giai đoạn 2011-2015 thì Vĩnh Long phải có thêm từ 600-650 cán bộ y tế. Trong khi đó, chỉ tiêu đào tạo theo địa chỉ cả hệ chính quy và liên thông mà Trường Đại học Y Dược Cần Thơ “cho” tỉnh Vĩnh Long năm 2011 chỉ có 55 chỉ tiêu. Theo chỉ tiêu này để dự tính số cán bộ y tế sẽ được đào tạo cho tỉnh Vĩnh Long đến năm 2015 chỉ được 275 cán bộ y tế. Trước thực trạng nguồn nhân lực y tế ở ĐBSCL thiếu trầm trọng như hiện nay, thì xem ra việc “đuổi” theo cho kịp tỷ lệ chung của cả nước về cán bộ y tế trên một vạn dân trong giai đoạn sắp tới của các tỉnh, thành khu vực ĐBSCL vẫn còn khá vất vả.
Sinh viên Trường Đại học Y Dược Cần Thơ đang thực hành trên máy tính tại cơ sở mới (đường Nguyễn Văn Cừ nối dài), quận Ninh Kiều, TP Cần Thơ. Ảnh: B. NG
Đề cập đến chỉ tiêu khá “khiêm tốn” mà trường phân bổ các tỉnh, thành ĐBSCL, Phó Giáo sư - Tiến sĩ Phạm Văn Lình, Hiệu trưởng Trường Đại học Y Dược Cần Thơ, cho biết: “Hàng năm, trường đều có tăng chỉ tiêu tuyển sinh, nhưng việc xin chỉ tiêu tuyển sinh hằng năm đều gặp khó khăn. Năm 2010, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã cắt đến 300 chỉ tiêu tuyển sinh của trường, nên chỉ tiêu trường dành cho các tỉnh, thành cũng hạn chế theo”.
Một thực tế nữa đang đặt ra đối với các tỉnh ĐBSCL là việc khó “giữ chân” cán bộ y tế được đào tạo chính quy, có chuyên khoa, có năng lực ở lại phục vụ tại bệnh viện địa phương. Theo báo cáo của các tỉnh, thành ĐBSCL, hiện đang có “dòng chảy” bác sĩ từ các tỉnh về các bệnh viện thuộc thành phố lớn. Đây cũng là một trong những nguyên nhân góp phần dẫn đến sự thiếu hụt cán bộ y tế ở các tỉnh. Bà Trần Thị Thái, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp, phân tích: “Ngoài vấn đề lương bổng thấp, điều kiện làm việc, cơ sở vật chất, thiết bị còn nhiều thiếu thốn cũng có ảnh hưởng đến việc giữ chân các bác sĩ”.
Bộ “tăng ga”, Bộ “đạp thắng”Gần như mỗi năm Trường Đại học Y Dược Cần Thơ đều tổ chức Hội nghị Đào tạo nhân lực Y tế vùng ĐBSCL nhằm tìm ra giải pháp tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc nêu trên, đồng thời thống nhất chỉ tiêu tuyển sinh năm mới... Tại hội nghị thường niên mới đây, “điệp khúc” xin tăng chỉ tiêu tuyển sinh tiếp tục là vấn đề được đưa ra mổ xẻ nhiều nhất. Tiến sĩ Lê Thanh Liêm, Giám đốc Sở Y tế tỉnh Long An, nói: “Trong khi nhân lực y tế cho ĐBSCL đang thiếu hụt trầm trọng nhưng hàng năm Trường Đại học Y Dược Cần Thơ là trung tâm đào tạo ra nguồn nhân lực cho vùng lại phải vất vả để xin chỉ tiêu tuyển sinh ở cấp Bộ. Để giải quyết khó khăn về nhân lực y tế, Bộ Y tế đã “tăng ga” nhưng Bộ Giáo dục và Đào tạo thì “đạp thắng”. Vấn đề cần tháo gỡ là ở ngay cấp Bộ và Chính phủ”.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Văn Lình, cho biết: “Trường đang đào tạo hơn 6.000 sinh viên và với điều kiện về cơ sở vật chất, đội ngũ cán bộ giảng dạy hiện nay, trường có khả năng đào tạo thêm 1.200 sinh viên. Nếu được vậy thì sắp tới sẽ giải quyết được phần nào khó khăn về nhân lực y tế cho các tỉnh, thành ĐBSCL. Để giải quyết khó khăn về nguồn cán bộ y tế, không chỉ tập trung vào công tác đào tạo mà còn phải tính đến việc trân trọng, sử dụng hiệu quả nguồn cán bộ y tế hiện có”.
Mới đây, tại Hội nghị Đào tạo nhân lực Y tế ĐBSCL, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cho biết: “Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân đã chấp thuận chủ trương chỉ tiêu tuyển sinh đáp ứng theo nhu cầu thực tế và năng lực đào tạo các trường. Nhưng năm 2010, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã cắt chỉ tiêu tuyển sinh của các Trường đại học Y Dược nên nhà trường gặp khó về chỉ tiêu đào tạo. Bộ Y tế đã có đề án về phát triển nhân lực cho ngành y tế của cả nước. Đây sẽ là cơ sở để đào tạo nhân lực y tế cả nước nói chung và ĐBSCL nói riêng. Bên cạnh đó, Bộ Y tế sẽ ưu tiên, tranh thủ sự hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi về đào tạo nhân lực cho ĐBSCL. Trước mắt các tỉnh, thành phải xây dựng bảng tổng hợp nhu cầu nhân lực y tế thật chi tiết, khoa học và có tầm nhìn xa cho địa phương. Riêng Trường Đại học Y Dược Cần Thơ cần tập trung nâng cao chất lượng đào tạo, xây dựng cho mình thương hiệu riêng”.
Riêng về giải pháp ngăn “dòng chảy” bác sĩ được đào tạo chính quy, có chuyên khoa về các thành phố lớn, đặc biệt là giữ chân cán bộ y tế tuyến xã, huyện, nhiều tỉnh, thành cũng tỏ ra lúng túng. Nhiều địa phương đã có chính sách “thu” nhưng vẫn chưa “hút” được cán bộ. Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cũng nhìn nhận: “Cho đến nay vẫn chưa có giải pháp hiệu quả để thu hút bác sĩ chịu về y tế tuyến dưới. Tại một số quốc gia khác có chính sách tăng lương gấp 3 lần cũng không hiệu quả”.
Năng lực của “nhà” đào tạo là Trường Đại học Y Dược Cần Thơ đã được nâng lên một bước, hứa hẹn của nhà quản lý trực tiếp là Bộ Y tế đã có, song, hai “nhà” quản lý là Bộ Y tế và Bộ Giáo dục và Đào tạo dường như vẫn chưa có tiếng nói chung. Điều này cho thấy, giải pháp cho nhân lực y tế ĐBSCL vẫn còn là bài toán chưa có đáp số, và vẫn chưa được sáng lối ra...
S. KIM
Nguồn tin: Báo Cần Thơ